U kojoj meri su današnjim generacijama poznate okolnosti koje su uslovile istorijsko oslobođenje Stare i Južne Srbije, zapravo današnjih oblasti južne srpske pokrajine i Severne Makedonije od viševekovne osmanlijske vlasti, 1912. godine? Zaključili bismo – nedopustivo malo! Takođe, u tom velikom neznanju zaboravljeni su i div-junaci srpske oslobodilačke misije u eposi čuvenog „jauka sa Juga“ – srpski četnici, komite i njihova organizacija. Niko bolje nije govorio o tim, na obraz srpstva XXI stoleća, zaboravljenim titanima Srpske akcije od pre više od jednog veka, do samog komite i stradalnika u toj borbi, Stanislava Krakova, koji je zapisao: „…Ponosno su planine našega Juga skrivale u sebi ljude tako bliske prirodi i bogovima. Rođaci po osećanju sa Kraljevićem Markom i starim hajducima, hlebari, salebdžije, zidari i seljaci, mirni ljudi i tihi, postajali su u šumama smeli, neposredni i oslobađali se svega ličnog i suviše osećajnog. Njihova mlada tela odnosili su virovi ili su nestajala u vatri, padala pod noževima i pod olovnim plamenom. Oni nisu kao vojnici savesno i časno ginuli zato što tako treba nego samo zato što su oni to sami hteli…“